Johanna Westerdijk en de Stichting Willie Commelin Scholten

In 1894 werd in Amsterdam de Stichting Phytopathologisch Laboratorium ‘Willie Commelin Scholten’ (WCS) opgericht. De financiële middelen werden ter beschikking gesteld door de familie Scholten, ter nagedachtenis van hun overleden zoon Willie, die biologie studeerde in Amsterdam. Johanna Westerdijk werd in 1906 op 23-jarige leeftijd benoemd tot directeur van het WCS laboratorium. Onder haar bezielende leiding groeide het laboratorium uit tot een internationaal vooraanstaand instituut voor onderzoek naar plantenziekten.  

Baanbrekend in vele opzichten

In 1917 werd Johanna Westerdijk benoemd tot buitengewoon hoogleraar in de plantenziektekunde aan de Universiteit Utrecht en was daarmee de allereerste vrouwelijke hoogleraar in Nederland. Vermaard is haar baanbrekende onderzoek naar de schimmel die de iepenziekte veroorzaakt. Zij voerde haar onderzoek uit met een team van vele, vooral vrouwelijke promovendi. Westerdijks eerste promovenda was Bea Schwarz, die in 1922 tijdens haar studie de oorzakelijke schimmel ontdekte van de Nederlandse iepenziekte.

Van villa naar UvA en UU

Vanuit Amsterdam vestigde het WCS laboratorium zich in 1920 in Villa Java te Baarn, alwaar het in de loop van de tijd haar onderwijs- en onderzoektaak heeft ondergebracht bij de universiteiten van Utrecht en Amsterdam. In 1952 nam Johanna Westerdijk, na 46 jaar afscheid als directrice van het WCS laboratorium. In 1989 werd het onderzoek en onderwijs van het WCS laboratorium te Baarn stopgezet en ondergebracht bij de Universiteit van Amsterdam en de Universiteit Utrecht.

Eerbetoon aan een bijzondere vrouw

Tot op de dag van vandaag wordt er internationaal vooraanstaand onderzoek aan plantenziekten en duurzame gewasbescherming uitgevoerd door de wetenschappelijke nazaten van Johanna Westerdijk in de leerstoelgroepen Molecular Plant Pathology (Amsterdam) en Plant-Microbe Interactions (Utrecht).

Na de verkoop van Villa Java zijn de baten ondergebracht in de Stichting ‘Willie Commelin Scholten voor de Fytopathologie’ (afgekort Stichting WCS). De Stichting heeft als doel het bevorderen van de plantenziektekunde in Nederland in de breedste zin van het woord. Met de financiële ondersteuning van de muurschildering van Johanna Westerdijk, eert Stichting WCS deze bijzondere vrouw voor de vele en onschatbare bijdragen die zij heeft geleverd op het gebied van onderzoek en onderwijs in de plantenziektekunde en de mycologie (schimmelkunde).